Parsi Sampad

کـتــاب و کتـابـخـوانـی

مقدمه

مدتی است که آمار ها نشان از آن دارد که ایرانی ها خیلی خیلی کم کتاب می خوانند. به نظرتان برای کشوری چون ایران که کشوری در حال توسعه محسوب می شود، عیب نیست؟! متأسفانه به خاطر راه و روش های غلط پی گرفته شده در نظام آموزشی (که جای بحثمان نیست!) نسل نوجوان و جوان ما از کتاب و کتابخوانی زده می شود!! یعنی وقتی کتاب را می بیند یاد خستگی شب امتحان و ... می افتد.

خوب این نوع جامعه پذیری اشتباه باید اصلاح شود. پس لااقل ما این روش ها را به شما پیشنهاد می کنیم تا شاید بخشی از این آمار های نه چندان خوشایند بالا برود.

۱- فقط روزی چند دقیقه

بسیاری از مردم دوست دارند کتاب بخوانند اما منتظر زمان مناسبی برای انجام این کار هستند. اما بالتجربه مشخص شده است که این زمان مناسب در زندگی امروزی به سختی بدست می آید. بنابراین انتظار برای پیش آمدن فرصت مناسب انتظار خوب اما نه چندان واقعی است. بهتر است بجای اینکه منتظر این باشید که فرصتی پیش بیاید که مثلا فلان کتاب را بخوانید آن کتاب را شروع به خواندن کنید اما سعی کنید بیشتر از یک ربع یا ۲۰ دقیقه نخوانید. اینکه روزی ۱۵ دقیقه بخوانید بهتر از آن است که منتظر باشید که در آخر هفته بطور مداوم یک ساعت و ۳۰ دقیقه کتاب بخوانید. البته روزی ۱۵ دقیقه برای شروع به عادت کتابخوانی است بطور حتم بعد از مدتی، این امر کشش شما برای خواندن این زمان را افزایش می دهد. اما با این روش می توانید یک حرکت استمراری را جایگزین یک حرکت دفعی کنید که البته رمز موفقیت در بسیاری از کارهاست. از قدیم هم گفتند رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود…

۲-  عذاب وجدان نگیرید

اگر دوست دارید کتاب بخوانید اما فرصتی برای این کار پیدا نمی کنید عذاب وجدان نگیرید. این عذاب وجدان فقط ترس شما را برای شروع کتابخوانی بیشتر می کند. بهتر است بجای حسرت  خوردن از روزها و دقایقی که کتاب نخوانده اید از یک جایی شروع کنید. یادتان باشد همیشه سخت ترین قدم اولین قدم است. دیده اید وقتی درس هایتان را نمی خوانید بعدا جرات خواندنش را پیدا نمی کنید؟ و درسها هر روز روی هم تلنبار می شود؟ و شما هر روز عذاب وجدانتان بیشتر می شود؟ و هر روز بر ترستان افزوده تر؟ راهش این است که از یک جایی شروع کنید و ادامه دهید بعد از چند روز خواهید دید که آنقدر ها هم ترسناک نبوده است. فقط کافیست از یک جایی شروع کنید و آن را استمرار دهید حتی در حداقل زمان ممکن، مقام معظم رهبری در بازدید از سومین نمایشگاه کتاب در سال ۶۹ در این باره نکته جالبی را مطرح می کنند:” بنده دوره‌هاى بیست جلدى و بیست و چند جلدى کتاب را در همین فاصله‌هاى ده دقیقه، بیست دقیقه و یک ربع ساعته خوانده‌ام. پشت این کتاب‌ها را هم یادداشت مى‌کنم که معلوم باشد. شاید صدها جلد کتاب را همین‌طور در این فاصله‌هاى کوتاه ده دقیقه‌اى خوانده‌ام. بسیارى از افراد را هم مى‌شناسم که این گونه‌اند.”

۳- یک جای دنج اختیار کنید

برای کتاب خواندن و لذت بردن از خواندن کتاب شاید هیچ چیز به اندازه یک جای دنج و راحت و ساکت با اهمیت نباشد. بسیاری از کتابخوانها در خانه هایشان جای(جاهای) مخصوصی برای کتاب خواندن دارند که وقتی در آنجا کتاب می خوانند هم بیشتر می خوانند و هم بهتر می خوانند. البته آدمهای کتابخوان برای کتابخوانی لنگ جا نیستند اما بهرحال کتاب خواندن در یک گوشه دنج همیشگی می تواند آرامش خاطر شما را بیشتر فراهم کند. خواه این جای دنج رختخواب شما باشد یا مبل راحتی داخل هال و یا پشت میز تحریر.

۴- پیش از خواب کتاب بخوانید

خیلی از آدمها وقتی کتاب دستشان می گیرند هنوز چند صفحه ای بیشتر نخوانده اند که خواب به چشمشان می آید. اساسا برای بسیاری از آدمها هیچ قرص خواب آوری مثل کتاب عمل نمی کند آنهم بدون داشتن عوارض جانبی!

این البته چندان هم بد نیست شما می توانید از این فرصت استفاده کنید و مطالعه روزانه تان را وقتی در رختخواب لم داده اید قرار دهید تا هم در یک جای دنج کتاب خوانده باشید و هم با ارامش به خواب بروید. یادتان باشد که هرچقدر هم خسته باشید میتوانید این کار را بکنید راهش این است که یک ربع زودتر به رختخواب بروید!

۵- حدود مطالعه تان را مشخص کنید

بسیاری از کتابها دارای بخشها، فصول و سرفصلهای مشخصی هستند. بهتر است قبل از اینکه شروع به خواندن کنید حدود خاصی را برای مطالعه مشخص کنید. مثلا تا اول فلان بحث، فلان فصل،فلان صفحه. با این کار هر چقدر هم که وسوسه بشوید کتاب را کنار بگذارید باز هم تا اندازه ای خودتان را متعهد می دانید که تا قسمت مشخص شده مطالعه کنید و بعد کتاب را کنار بگذارید و حتی وقتی کاری پیش می آید سعی می کنید به این عهد پایبند بمانید.

۶- گوشه بالای صفحه، گوشه پایین صفحه!

خیلی وقتها پیش می آید که در یک کتاب جملات زیبا یا نکات جالبی در بعضی صفحات پیدا می شود. بعضی ها عادت دارند بر این صفحات حاشیه بزنند و یا این جملات زیبا را جایی یاداشت کنند اما در هنگام خواندن خیلی وقتها بنا به دلایلی این امر محقق نمی شود. در اینجور مواقع کافیست گوشه بالای صفحه مربوطه را یک تای کوچک بدهید تا به راحتی بتوانید بعدا آن صفحه را پیدا کنید.

بعضی وقتها هم فراموش می کنید که آخرین بار تا کدام صفحه خوانده اید و برای پیدا کردن صفحه مربوطه چند دقیقه از وقتتان گرفته می شود در این مواقع می توانید بعد از اتمام خواندن گوشه پایین صفحه آخری که مطالعه کرده اید یک تای کوچک بدهید تا دفعه بعدی به راحتی بتوانید صفحه مورد نظر را پیدا کنید. البته یادتان باشد دفعه بعد که اخرین صفحه مطالعه شده را پیدا کردید گوشه صفحه را به حالت قبل برگردانید!

۷- خودتان را گول نزنید!

بعضی از آدمها عادت دارند خودشان را گول بزنند یا به نحوی خودشان را به زور  از دست خودشان راضی کنند برای همین وقتی می بینند که عذاب وجدان نخواندن کتاب دارد به سراغشان می آید سعی میکنند در اوقات خاصی که مثلا چند دقیقه وقت اضافه بدست می آورند شروع به کتاب خواندن کنند. باید این را یادتان باشد کتاب خواندن نیاز به دقت و آرامش دارد بنابراین اگر به توصیه اختیار کردن یک گوشه دنج عمل کنید به نفعتان است. البته این گوشه دنج می تواند در محل کارتان هم باشد ولی بهرحال سعی کنید وقت خواندن کتاب را طوری انتخاب کنید که فکر و ذهنتان به شما برای لذت بردن از خواندن کتاب مدد برساند.

۸- شروع نکردن از آثار خیلی بزرگ

بعضی ها فکر می کنند برای کتابخوان شدن باید از خواندن اثار بزرگ شروع کرد. این ایده البته خوب است اما چون شما بدنبال کسب عادت کتابخوانی هستید بهتر است اول از اثاری شروع کنید که خواندنش برایتان جذاب است. شما مجبور نیستید جنگ و صلح را به زور بخوانید و از خواندنش لذت نبرید. میتوانید این کار را بگذارید برای زمانی که یک معتاد کتاب شدید و از خواندنش لذت می بردید. با این کار لااقل وقتی می خوانید خودتان را فحش نمی دهید!

۹- از کتاب های کم حجم شروع کنیم

یکی از لذت بخش ترین و انگیزه بخش ترین کارها به پایان رساندن یک کتاب است حتی اگر این کتاب چندان شما را راضی نکرده باشد باز هم تمام کردنش به شما یک احساس وجد می دهد. احساس وجد از خواندن یک کتاب بدون اینکه آن را نیمه تمام رها کرده باشید! برای همین بهتر است اگر عادت به کتابخوانی ندارید از کتابهای کم حجم تر شروع کنید. کتاب هایی که کمتر از ۲۰۰ صفحه هستند و می توانید زودتر آنها را تمام کنید و انگیزه خودتان را برای مطالعه بیشتر ارتقا دهید علی الخصوص در زندگی سرشار از گرفتاری این روزگار.دو نکته را هم به یاد داشته باشید: اول آنکه بعد از مدتی خودبخود به سمت کتاب های حجیم تر هم کشیده خواهید شد و دوم آنکه همه اثار بزرگ حجیم نیستند گاهی برخی از اثار بزرگ در کمتر از ۱۰۰ صفحه نوشته شده اند!

۱۰- کتاب های خوانده شده را لیست کنید

یکی از موثر ترین راه ها برای کسب احساس خوشایند کتابخوانی لیست کردن کتابهایی است که خوانده اید البته به همراه مشخصات کتاب از قیبل نویسنده، مترجم، ناشر و… بعضی ها البته چکیده مختصری هم از هر کتاب می نویسند. این لیست لازم نیست کاغذی باشد کافی است این اطلاعات را در یک فایل کامپیوتری ذخیره کنید. یادتان باشد که اوایل اگر دیدید کتابهای زیادی نخوانده اید چندان سرخورده نشوید. شما اگر هفته ای دو جلد کتاب هم بخوانید در سال تنها می توانید ۱۰۴ جلد کتاب بخوانید بنابراین برای خواندن ۱۰۰۰ جلد کتاب در حدود ۱۰ سال زمان نیاز است به شرط آنکه هفته ای دو جلد کتاب بخوانید!! یک نکته دیگر را هم یادتان باشد آن هم اینکه تعداد کتاب های خوانده شده فقط باید به شما انگیزه بیشتر بدهد چون مهم این نیست که چندتا خوانده اید مهم این است که چطور آن چندتا کتاب را خوانده اید.

۱۱- کتابهای خوانده نشده را هم لیست کنید

خیلی وقتها بعضی ها نمی دانند چه بخوانند. قبلا گفتیم که بهتر آن است که از کتابهایی که برایتان جذاب است شروع کنید اما یک راه خوب هم لیست کردن کتابهایی است که فکر می کنید خوب است یا تعریفشان را از کسی شنیده اید و یا فلان جایزه را برنده شده اند و یا اسم نویسنده اش را بارها شنیده اید. بهرحال یک آدم کتاب خوان همیشه می داند که کتاب بعدی که می خواهد بخواند چه کتابی است.

۱۲- به کتابفروشی بروید

حتی اگر قصد خرید کتاب یا پولی برای خرید کتاب ندارید باز هم به کتابفروشی ها سر بزنید این کار انگیزه و اطلاعات شما را افزایش می دهد. اصولا بوی کاغذ کتاب بوی مطلوبی است. بد نیست این را هم اضافه کرد که برای خرید کتاب جوگیر نشوید. کتاب را با حوصله بخرید و سعی کنید برای خرید کتاب به همان لیست کتابهای خوانده نشده مراجعه کنید. این را هم البته باید اضافه کرد که وقتی یک نویسنده امتحانش را خوب پس داده است و شما در جای دیگری اثر دیگری از او می بینید برای خرید آن اثر به دلتان رجوع کنید نه مغزتان!

۱۳- و نکته کلیدی آخر

یادتان باشد خوب کتاب خواندن با کتاب خوب خواندن دو موضوع مجزا است. برای فرهیخته شدن نه تنها باید کتابهای خوب خواند بلکه باید خوب کتاب خواند. یعنی همان کتاب های خوب را هم باید خوب بخوانید.

عرفان اقوامی –  جمعه 26 دی 1393

انتشار آزاد است!